Ik schrijf dit stuk vanuit het Deelkantoor, dat ik (witte, hoogopgeleide, sociaal ondernemende vrouw) deel met vier andere witte, sociale, ondernemende vrouwen met een hoge opleiding. En de kans is groot dat jij, lieve lezer, ook een aantal van voornoemde eigenschappen hebt.
Toen ik ‘Verlangen naar verbinding’ las, van Brené Brown, moest ik aan De emigratie generatie denken. Het boek geeft inzicht in processen van polarisatie. Mensen zoeken steeds meer contact met politieke en ideologische gelijkgestemden. We voelen ons in toenemende mate verbonden door gedeelde angst voor (of minachting van) andere groepen. We lopen bij elkaar vandaan en delen onze ervaringen niet meer buiten onze eigen kring. Daardoor worden we steeds eenzijdiger/ extremer in ons denken en nemen we alleen feiten tot ons die onze overtuigingen ondersteunen. Respondenten in het onderzoek van Brown geven aan dat ze banger zijn dan vroeger om het oneens te zijn in een discussie. Ze willen niet buiten de groep vallen. Maar Brown heeft juist ontdekt dat om erbij te horen, je niet moet veranderen wie je bent en wat je denkt. Nee, er echt bij horen vraagt van ons om te zijn wie we zijn. Vorig jaar bezocht ik een erg leuke cabaretvoorstelling over wiskunde en voetbal. De cabaretier, Jan Beuving, een aanrader, maakte mooi gebruik van zijn ambigue identiteit ergens tussen wiskunde, voetbal en cabaret. In zijn voetbalteam, vertelde hij, zaten allemaal verschillende types, wat tot een mooie dynamiek en veel sterke verhalen leidde; ideaal om op een podium uit de doeken te doen. Je zou misschien denken; opdeling in sociale groepen van mensen die op elkaar lijken; ideaal! Dan zal iedereen het wel heel fijn hebben met elkaar. Helaas bleken met de opdeling ook de eenzaamheid en de angst toe te nemen. Gelukkig komt de onderzoeker in haar boek ook met oplossingen. ‘Inzoomen’ is er één van. Het is moeilijk om een hekel te hebben aan mensen die je van dichtbij kent. Waar mensen botsen, waar boosheid is, daar zit een belangrijke kracht. De tweede tip is: leren om op zó’n manier om te gaan met meningsverschillen dat het wederzijds begrip erdoor wordt vergroot. Het is een kans om te leren luisteren vanuit het verlangen om meer over het perspectief van de ander te weten te komen. Dan wordt boosheid getransformeerd tot iets wat leven geeft; tot moed, liefde, verandering, compassie of gerechtigheid. Ergens begin dit jaar. Ik sta samen met een andere gastdocent (Utrechter uit Marokkaanse familie, man, heel jong, nog op school) voor een groep 6/7. Deze eerste les gaat onder andere over vooroordelen. Er gaat een vinger de lucht in. Een leerling vraagt ons of we uit Frankrijk komen. We kijken elkaar verbaasd aan. De juf kijkt ook enigszins puzzled. Logisch, zegt de leerling, jij (hij wijst naar mij) hebt zo’n Frans streepjesshirt aan, en jij (hij wijst naar mijn collega) hebt Kenzo op je trui. Allebei Frans! Hij trekt een triomfantelijk gezicht. En wij hoeven het begrip vooroordelen verder niet meer uit te leggen. De wereld is een dorp geworden, en alle bewoners zijn verbonden. Alleen het geloof in deze onderlinge verbondenheid, medemenselijkheid, dat staat op dit moment op veel plekken onder druk, schrijft Brené Brown. We zullen deze verbondenheid weer meer gaan ervaren als we momenten van pijn en vreugde met elkaar delen. Hand in hand met vreemden. Denk aan grote sporttoernooien; als WIJ de beker kunnen winnen. Maar ook tijdens stille tochten. Als WIJ samen perplex van verdriet en verbijsterd een plek moeten geven aan een voldongen feit. Collectieve vreugde en pijn zijn zo diepgaand menselijk dat de verschillen erbij wegvallen. Om uiting te geven aan medemenselijkheid hebben we woorden en beelden nodig, betoogt Brown. Kunst en verhalen die ons helpen de weg naar elkaar weer terug te vinden. Vanuit hetzelfde Deelkantoor in Bunnik, en op vele plekken in Utrecht, werkt het team van De emigratie generatie aan deze verbinding door kinderen en migrantenouderen met elkaar in gesprek te brengen over de migratie-ervaringen die deze opa’s en oma’s er zelf mee hebben. We willen hiermee generaties inspireren tot nieuwsgierigheid. Leren luisteren naar elkaar omdat ieders verhaal ertoe doet en we kunnen leren van elkaars ervaringen, van onze gezamenlijke geschiedenis en onze unieke familieverhalen. Zodat we allemaal kunnen zijn wie we zijn.
0 Comments
|
archief
September 2019
Categorieën |